comscore Makani Pāhili ma 'Amelika | Honolulu Star-Advertiser
Editorial | Kauakukalahale

Makani Pāhili ma ‘Amelika

Honolulu Star-Advertiser logo
Unlimited access to premium stories for as low as $12.95 /mo.
Get It Now

Synopsis: People who build their houses by the sea should be prepared for possible disaster. It’s just a matter of time before some sort of act of nature occurs. Should the rest of us be required to pay for someone else’s gamble? I don’t think so.

***

Aloha mai nō kākou e nā hoa heluhelu. I ka pule nei, ua pā mai kekahi makani pāhili nui ikaika ma nā moku’āina hikina o ‘Amelika Hui Pū ‘Ia. Ua kapa ‘ia kona inoa ‘o Irene a nāna nō i luku nā kūlanakauhale a me nā mea like ‘ole i kūkulu ‘ia ma nā kua’āina o ia mau kaha. Eia ka mea ‘āpiki, ‘o nā wāhine i kapa ‘ia ma ia inoa ‘o Irene, e ho’okae ‘ia ana paha ma kēia hope aku.

He nui hewahewa ka pohō i ‘ike ‘ia ma nā kapakai, kahi i pā mai ai ka makani a me nā nalu me ka ‘ulupā ‘ino ‘ana mai i nā mea a pau e kū ana i mua ona. ‘O ka mea na’e e kau nui ai ka no’ono’o, ‘o ia ho’i ka nui o ka pohō i ‘ike ‘ia ma muli o ka hālanalana mai o ka wai. Aia ka pohō ma nā kapa muliwai ma uka loa o ka ‘āina. ‘O nā hale ma ia wahi, kohu mea lā, he pūmai’a wale nō e hina ana i ka makani.

No’u iho, he mea weliweli loa ke nānā a’e i ka nūhou. Mea ‘ole ka ikaika o nā hale ke pi’i ka wai o nā muliwai. ‘O kekahi mau hale, ua lawe loa ‘ia aku i kahi ‘ē, a ‘o kekahi, ua piha i ka wai a me ka lepo a pohō nā pono a pau o loko. Ma ka nānā aku i ka luku ‘ia ‘ana o kēlā ‘āina, no’ono’o a’ela au i nā makani pāhili o ka Pākīpika nei a me nā ōla’i nō ho’i nāna e hō’eu’eu mai i nā kai ho’ē’e. Ua laki nō ke kū ‘ana o ko’u hale ma uka, kahi e hiki ‘ole ai ka wai halana o nā kahawai a i ‘ole ke kai ho’ē’e.

Pehea lā na’e ka po’e e noho ana ma kahakai? I ka wā kahiko, he hale pili wale nō ke lawe ‘ia aku e ke kai ho’ē’e. He pilikia nō ia, akā, ua hikiwawe paha ke kūkulu hou ‘ana. I kēia mau lā na’e, ‘o ka nui o ka po’e e ‘i’ini nei e noho ma kahakai, ua hele a pipi’i maoli ke kumukū’ai o nā ‘āpana ‘āina. A no ia mea ho’i, kūkulu ‘ia he kākele a haleali’i paha ma kahakai, a i ‘ole ia, ‘o ka hale ki’enao’a ke kūkulu ‘ia. Hele a lē’ī ‘o Kohala i ka nu’a nā kānaka. Ke pā mai kahi makani pāhili, nui loa ka pohō.

Ia’u e nānā ana i ke kūkala nūhou, ua kū mai ‘o Ron Paul, kekahi o nā moho e holo pāloka nei no ke kūlana Pelekikena o ‘Amelika. Ho’ohalahala ‘o ia iā FEMA no ka ho’olawehala ‘ana i kēia pilikia ma o ke kū’ai ‘inikua i ka po’e nāna e kūkulu i ko lākou hale ma nā kapakai a me nā kapa muliwai. I ka wā e pilikia ai ka hale o ia po’e, na FEMA nō lākou e ho’opakele. ‘Ōlelo maila ua ‘o Paul, inā e koho kēlā po’e e kūkulu i ko lākou hale ma ia mau wahi, na lākou e uku i nā pohō ke kupu mai kahi pilikia.

Mali’a o mana’o mai kahi mea heluhelu ē he keu kēlā a ke aloha ‘ole. Ma kekahi ‘ano na’e, ua pololei ‘o ia ala. ‘A’ole na ke aupuni ia e ho’opakele i kēlā po’e no ke koho ‘ana i kēlā mau wahi. E kū’ai ‘ia ka ‘inikua kū’oko’a i mālama ‘ia ke kālā a ke aupuni no ka pono o kākou a pau. Ua ‘ano mākonā paha kona mana’o, eia na’e, ua pololei. ‘A’ohe wahi ‘ano o ka hewa. 


E ho’ouna ‘ia mai nā leka iā māua, ‘o ia ho’i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

» kwong@hawaii.edu
» rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

» 956-2627 (Laiana)
» 956-2627 (Kekeha)

 

 

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mānoa.

 

Comments have been disabled for this story...

Click here to see our full coverage of the coronavirus outbreak. Submit your coronavirus news tip.

Be the first to know
Get web push notifications from Star-Advertiser when the next breaking story happens — it's FREE! You just need a supported web browser.
Subscribe for this feature

Scroll Up