Paipai ‘o Huli i ia hana ‘o ka ho’omāinoino ho’opiholo

Synopsis: It is not surprising that President Donald Trump is in support of torture by way of waterboarding. Despite studies that have shown the futility of such measures, he still thinks it is an effective deterrent to terrorism. He says that it absolutely works, but how could he really know without personal experience?

Aloha mai nö käkou e nä hoa heluhelu o Kauakükalahale. He küpono nö paha koæu mihi æana i mua o æoukou no ke käkau hou æana e pili ana iä Huli. æO ka nui o nä moæolelo i loko o ka päpaho i këia mau lä e pili ana iä ia, hele a päküä ka æike æia o käna hana. Pau hoæi ko käkou püæiwa a ua lawa nö ka æike æia o kona inoa mai æö a æö. Eia naæe, i ka æike æana i ka nühou e pili ana i kona manaæo e hoæäla hou ai i ia hana æino he papa hoæopiholo, ua komo ka lï a me ka menemene i loko o koæu naæau. He hana kohu æole ia a æo ia nö kona mea i päpä æia ai ma lalo o ke känäwai o ka hui o nä lähui i hoæomälamalama æia i ka naæauao.

E kala kahiko ka hoæomaka æia æana o këia hana. Ua hoæohana æia hoæi i mea e hoæokikina ai i ka æenemi a i huaæi mai ai nä manaæo kaæa kaua o kona æaoæao. Ma hope o ka hana haiweli i lawelawe æia ma æAmelika i ka MH 2001, ua uluhua ka lehulehu i ka makaæu a ua piæi maoli ka inaina. æO ka mea makaæu, e æimi ana æo ia i ka palekana, a æo ka mea i piæi mai kona kai, e æimi ana nö ia i mea e kü ai ka mäkaia. A i ka wä iä Bush i æäpono æia ai këia æano hana hoæomäinoino æo ka papa hoæopiholo. Penei hoæi. E hoæopaæa æia ke kanaka i kekahi papa a e uhi æia kona maka i ka welu. Ninini æia ka wai ma luna o kona maka i mea e manaæo ai i ka piholo a make. Ua päpä æia naæe ka lawelawe æia æana o ia hana e ka pelekikena Obama i ka MH 2009, a ma ia hope mai, i ka MH 2015 hoæi, ua pülima æo Obama i kekahi pila no ka hoæolilo maoli æana i ia æano hana he küæë känäwai, a ua hoæopau æia nö.

Eia naæe, wahi a kahi Huli, he mea æoiaæiæo nö ke kö æana o ka æiæini o ka mea näna këia hana hoæomäinoino e lawelawe. Pehea lä naæe i maopopo ai? Ua hoæäæo paha æo ia? Me he mea lä, he lohe pepeiao wale nö kona. æAæole paha æo ia i æike maka, a æaæole loa æo ia i hoæomanawanui i ka hana æino æia mai ma ia æano. Na wai lä i hoæopihapiha mai i kona pepeiao? Ua æupu wale mai nö paha ia manaæo i loko o ka hihiæo? æAæole nö käkou e hihi. æO ia puni nö æo Huli i ka waiwai o ia hana a eia nö æo ia ke käkoæo nei. Wahi äna, inä e hana æino æia mai ka poæe æAmelika, he küpono ka pänaæi aku. æO ia hoæi, inä e pöæalo æia mai ka maka, æo ka pöæalo aku nö ka hana pono. Pëlä ka æölelo o ka paipala. Aia nö naæe kekahi æölelo i laila no ka mea e hana ai ke paæi æia mai ka papälina, æo ia ka häæawi aku i kekahi papälina – i paæi æia mai!

Ua noiæi æia këia hana e ke aupuni, a æaæole æike æia kona waiwai. æO ka uluhua loa o ka pio, æaæole hiki ke hilinaæi æia ka æike e loaæa mai ana. Eia hou, æaæole paha e höæike mai ka mea hoæohaeweli i nä manaæo huna i paæa iä ia. E aho nö paha ka make ma mua o ka pekapeka. No laila, he makehewa wale ia mea æo ka hoæopiholo. He æino hoæi.

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.