Honolulu Star-Advertiser

Tuesday, April 23, 2024 72° Today's Paper


EditorialKauakukalahale

Hae nani o Hawai’i mau kona welo ‘ana

Synopsis: Makawalu Lā Kū’oko’a celebration on Monday, Nov. 28, 2011.

***

Aloha mai e nā hoa aloha ‘āina e hāpai i ka hae hanohano o Hawai’i a puni kēia pae ‘āina. Mahalo nui ‘ia ka lokomaika’i o Kauakūkalahale me ka heluhelu ‘ana mai o ‘oukou.

Kani ke olohao, kū nā pū laipela no ka Lā Kū’oko’a o Ke Aupuni Hawai’i. ‘Oiai ua kaulana ka mahina nei i ia wahi lā ‘ē a’e a ‘Amerika e ho’olaule’a ai, hāweo le’a aku nō na’e ua lā nui kūikawā, ‘o ka lā 28 o Nowemapa i kapa ‘ia ‘o ka "Hawaiian Independence Day."

He lā nui ia, na Ke Aupuni o Hawai’i i kūkulu i ka makahiki 1843 i kia ho’omana’o kūkā’oko’a poina ‘ole, he lā le’ale’a nō ho’i e ho’olaule’a ai a e hali’a aloha ai ko Hawai’i a pau i ka hana ho’onakoa a kekahi kā’e’a’e’a wiwo ‘ole nona ka inoa ‘o Timoteo Ha’alilio.

I ia manawa ma ka mo’olelo o Hawai’i, puni nā wahi moku pae ‘āina nei i nā manō weliweli kū o ka moana, ‘o ia ho’i, nā aupuni ‘a’ao o ka honua. No laila, ua koho Ka Mō’ī Lani Kauikeaouli iā Timoteo Ha’alilio mā e nonoi aku i nā po’o alaka’i o ‘Amerika, Beretania Nui, a me Farani, i ‘ikea mai ai ko Hawai’i kū’oko’a. ‘O nā palapala ‘aelike kaukolu e hō’oia ‘ia ai ke ea o Hawai’i ka hopena o kā lākou luhi mākolu. Ua hāpai ‘ia, ‘āpono ‘ia, a kāko’o ‘ia ua pāpā’ale lā a hiki i 1893, ka wā i kipi aku ai nā kū’ē aupuni i Ka Mō’ī Lili’uokalani.

‘Oiai pāpā ‘ia e ka Repubalika o Hawai’i, ‘a’ole e mālama ‘ia ka Lā Kū’oko’a, ho’olaule’a mau nō na’e nā kūpuna ma ka lā 28 o Nowemapa me ka wiwo ‘ole i ke kānāwai. Eia na’e, ua hele a nalo iho ka mana’o nui o kēia lā ma muli o ka na’aupō o kēlā me kēia hanauna ma ia hope mai.

Pehea lā ka mana’o o kākou e nā mamo o ka wā mālamalama nei? Mai noho kākou a hoka i ka ‘oli’oli ‘ole, hele mai nō i Kamakakūokalani Center for Hawaiian Studies ma UH Mānoa, ma laila ana e mālama ‘ia ai kēia lā kupaianaha e ka hui Makawalu. Iā ‘oukou e ho’olono ana i ke ku’i lono hoihoi o ke kūkākūkā politika, e inu i ka ‘awa, e ‘ai i ke pa’i’ai, e kū’ai i pālule Makawalu keu a ka mio me kekahi lā’au Hawai’i. Hana i ke kūpe’e kukui me kekahi ‘eke nani i makana. He lawa pono nā mea a ‘oukou e hana ai ma laila!

No laila, loa’a ka hae, huki i luna, inā kākou!

Manawa: Pō’akahi, Lā 28 o Nowemapa 2011; 10:00am.

Kahi: Kamakakūokalani Center for Hawaiian Studies.

Kumu: Kū’oko’a Kākou! Huki i ka Hae!

Nīnau: zuri@hawaii.edu

*He ‘ahahui kaiāulu ‘o Makawalu na nā haumāna o UH Mānoa e alaka’i ai. Inā ulu a’ela ka hoihoi i loko, nānā ‘ia hawaii-imiloa.com*


E ho’ouna ‘ia mai nā leka iā māua, ‘o ia ho’i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

» kwong@hawaii.edu
» rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

» 956-2627 (Laiana)
» 956-2627 (Kekeha)

 

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mānoa.

Comments are closed.