Mahalo for supporting Honolulu Star-Advertiser. Enjoy this free story!
Synopsis: To act always with aloha is one of the core values mentioned by Gov. David Ige. Is everyone’s understanding of aloha the same?
Welina e nā makamaka heluhelu, he lālani mele kama’āina nō paha ia lālani mele e kau a’ela i luna i po’o mana’o. No loko mai ia o ke mele ‘o ‘Ekolu Mea Nui. I huki ‘ia mai ua lālani mele nei no ka mea, ‘o ke aloha kekahi o nā mea nui a ke Kia’āina David Ige i hāpai ai ma kāna mau ‘ōlelo no Mauna Kea i kēlā Pō’alua aku nei, ka lā 26 ho’i o Mei.
Hō’ike mai nei ‘o ia i ‘elima mau mea nui no kākou, a ‘o ka mea hope loa i hō’ike ‘ia, ‘o ia ka hana me ke aloha i nā manawa a pau. A he mea nui nō ia, akā, ‘o kahi pilikia, ‘a’ole nō paha i mōakāka ka mana’o o ke kia’āina ia’u nei a i ka lehulehu paha. He aha ka mana’o o aloha? Ua like ka ho’omaopopo ‘ana o nā kānaka a pau i ua hua ‘ōlelo nei?
‘O ke kumu i hāpai ‘ia a’e nei ke ‘ano o ka ho’omaopopo ‘ana o nā kānaka, ‘o ia kahi pilikia i ‘ike ‘ia i ke au ma mua. Ua ‘ōlelo ‘o Sam Damon, e kōkua ‘o ia i nā Hawai’i i nele i ke kālā ‘ole, a hele aku nō kekahi kanaka i mua o Damon, a hā’awi akula ‘o Damon i ke kālā. A pēlā nō ka hana a nui ke kālā, he haneli kālā a ‘oi. A laila, ha’i akula ‘o Damon, ‘ai’ē ‘oe ia’u. ‘A’ohe wahi kālā a ua wahi kanaka nei, a no laila, ‘o ka hopena, ho’oka’a akula ‘o ia i kona ‘āina ma Moanalua iā Damon.
‘Eā, ua ho’opuka ‘o Damon i ka hua ‘ōlelo ‘o kōkua, ‘a’ole na’e ‘o ia i ‘ike i ka mana’o o ia hua ‘ōlelo. ‘A’ole kāna hana ‘o ke kōkua. (‘Eā, ua ‘ike nō paha ‘o Damon, pehea lā kākou e ‘ike ai?)
A no laila nō e hāpai ‘ia nei kahi nīnau no ka ho’omaopopo ‘ana i ka mana’o o aloha. Ua mōakāka nō ke ‘ano aloha ma loko o ke mele ‘o ‘Ekolu Mea Nui. A ua wehewehe ‘ia ke ‘ano o ke aloha o ke kapu aloha a maopopo le’a. ‘O ke aloha ‘āina e ‘ike ‘ia nei ma waena o nā Kū Kia’i Mauna a me nā mea a pau e kāko’o ana, he mea mōakāka ia. ‘O kahi pilikia, ‘o ka po’e kānaka kama’āina ‘ole i ia mea ‘o ke aloha, e kuhi hewa paha lākou. E kuhi paha lākou, ‘o ke aloha kālā, he aloha ia. ‘A’ole na’e pēlā, ‘o ka puni kālā ia. ‘Oko’a ke aloha ma ke aloha ‘āina. ‘Oko’a ke aloha ma ke aloha kālā (puni kālā). A no laila, pehea lā e pono ai?
Mahalo i ke Kia’āina David Ige i kona pi’i ‘ana i luna o Mauna Kea a me ke kama’ilio ‘ana me kekahi mau Hawai’i Alaka’i, a ua maika’i kekahi mau ‘ōlelo āna no Mauna Kea. Akā, he nui paha nā alahele e holo ai ma kēia hope aku, ‘a’ole ‘o ka hana wale aku a ka Hui ‘Ohe Nānā Kanakolu Mika e like me kona mana’o he pono.
‘Aha Mele Aloha ‘Āina. E mālama ‘ia ana kēia ‘aha mele i ka lā 27 o ka mahina ‘o Iune, he Pō’aono. E ho’omaka ana ka honehone ‘ana o nā leo mele i ka hola 5:00. ‘O ke kikiki emi loa, he $20, a ‘o ke kikiki pipi’i loa, he $55. He nui ana nā pu’ukani, ‘o Henry Kapono, ‘o Brother Noland, ‘o John Cruz, ‘o Mark Kealii Hoomalu, ‘o Weldon Kekauoha, ‘o Amy Hanaialii, ‘o Hapa, ‘o Fiji, ‘o Maoli, ‘o Mana’o Company, ‘o Paula Funga, ‘o Kaumakaiwa, ‘o Shawn Pimental, a me Sudden Rush.
E ho’ouna ‘ia mai na ā leka iā māua, ‘o ia ho’i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mānoa.