Celebrating the accomplishment of Keliæi Ruth, a member of the Tuahine Troupe, on completing his master/apprenticeship with Master Chanter Dr. Kalena Silva.
Eia mai he lono æoliæoli e haæaheo nei lä ko käkou lähui! I ka Pöæaono nei, i ka lä mua o ka mahina nei o æOkakopa i mälama æia ai he “Höæike Oli” na kekahi keiki no Hälawa, Oæahu, na Keliæi Ruth. He haumäna æaæapo a akamai palena æole hoæi æo ia nei no Kawaihuelani a eia nö æo ia ke kiæi nei i käna palapala laeoæo ma ia kula hoæokahi nö. Ua mälama æia aku nei ia Höæike Oli ma Hilo æäina ua hälau lani, a no ia kumu i huakaæi aku nei kekahi mau hoa käkoæo i ko laila kapa kai e æike ai nä maka a e lohe ai hoæi nä pepeiao i ka puana æia o ia Höæike Oli.
I ke kuæu æana aku o ka mokulele i Hilo a höæea nä kapuaæi wäwae ma kaæe alanui e kakali mai ana i ke kaæa näna au e halihali aku, ua æupu aæela ka puana mele o kahiko “Nani wale hoæi ka æikena i ka ua nui aæo Hilo.” Häloæiloæi pü n ö hoæi ka püæolo waimaka e nolupë ana kuæu mau päpälina æoiai he höæailona küpono ia ua nui no ka nui hoæi o ka æike i aæo æia maila iä Keliæi Ruth.
A no laila, höæea nö mäkou ma Ke Kula Nui æo Hawai‘i ma Hilo i Ka Hale æÖlelo o Ka Haka æUla o Keæelikölani kahi i mälama æia ai nei höæike oli. Ma laila nö au i æike maka ai i ka nani o ia mea he aloha æoiai, ua pömaikaæi æo Keliæi i ka æae æia e noho æo ia nei i ke alo o kekahi poæokela makamae o ke oli æana æo ia hoæi æo Kauka Kalena Silva. He mea oli kaulana ua kanaka æäiwaiwa nei no kona æike he nui wale a he mahalo nui æia nö hoæi kona leo küliæu ma ke oli æana e ka lehulehu mai æö a æö o Hawaiæi nei a puni. He haumäna nö hoæi æo Kalena na ka loea mea oli æo Kaæupena Wong a he polopeka æölelo Hawaiæi nö hoæi æo ia no Ka Haka æUla o Keæelikölani.
æO nei æano papahana hoæi, he mea nui ia na ka Hawaiian State Foundation on Culture and the Arts æoiai he ala ia e ola ai nä æano loina kahiko o nä lähui känaka. A no laila, no këia papahana, ua hui pü akula æo Keliæi me Kauka Kalena Silva ma Hilo. Ua pono ko Keliæi lele æana akula i laila i æelua manawa o ka mahina no æehiku mahina a noho pü ma ke alo kapu o Kalena, mai ke kakahiaka nui a pö ke ao, a laila e hoæi ai i O‘ahu.
Ma ka Höæike Oli, haæi æölelo maila æo Keliæi i nä moæolelo o nä oli he æehiku i aæo æia iä ia a oli nö hoæi æo ia i ia mau oli. He mau kaila kahiko nö hoæi ia o ke oli æana: he olioli æiæi, he höæaeæae, he kepakepa, he hula noho æulïæulï a he hula pahu pü kekahi. Nahenahe maoli ka leo o nei keiki, a ua æike æia he keiki i aæo æia. No ka walu o nä mele, æimi akula æo Keliæi i mele mai ka nüpepa æölelo Hawaiæi kahiko mai a haku nö hoæi æo ia i leo i pili küpono i ka manaæo nui o ia mele, näna hoæi e hoæokö pono aku i ka pahuhopu o ka puana. A laila, æo ka iwa o nä mele, ua haku nö æo Keliæi i mele e hoæohanohano ana i “ka luna o Hualalai ke kuahiwi e kü ana i ka laæi o ka æöpua.” He mele e hoæohanohano ana i ka æohana o Keliæi æoiai “No Kona ke kai malino me ke kai mäæokiæoki” nä küpuna. A no laila, æeiwa mele ka huina nui o këia höæike oli.
E like me kekahi paukü mai o ka lälani mele i puana æia aæe nei “A nui mai ke aloha ua like me ka waipuna!” Ua nui mai nö ke aloha no ka mälama æia o nei höæike ma ka æölelo makuahine a he mahalo pü nö hoæi këia i ka höæea mai o Kauka Larry Kimura, ke koa hoæöla æölelo Hawaiæi i aloha nui æia. æAæohe oæu hoæopoina iki i ke aloha o Kauka Kalena Silva no ka æae e noho æo Keliæi ma kona alo e aæo ai i ke kahua o ke oli æana a no laila, me ia nö kuæu wahi mahalo a nui loa a ke lana aæe nei kuæu manaæo e mälama pono ana æo Keliæi i këia pilina ma waena o läua a kau i ka pua aneane!
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
