Synopsis: Perhaps the legal voting age in the U.S. should be lowered from 18 to 16. The long- running social experiment recognizing a magical cut-off between one day before the 18th birthday and one day after, has not worked out well for Americans.

———

Aloha e nä hoa mana koho e koho ana i nä moho külana luna aupuni no æAmelika Hui Pü æIa. He makaæäinana nö kekahi o käkou no ua aupuni nei a he poæe pio nö hoæi kekahi, he makaæäinana ia no ke aupuni Hawaiæi i hoæokahuli æia i ka MH 1893. I æike æoukou, eia nö au ma ka æaoæao pio ke hoæomanawaui nei i ke kalaæihi o ua aupuni nei. A i loko nö o ka noho pio æana, eia nö au ke häæawi aku nei i koæu aloha piha iä æoukou a pau.

Eia mai kahi püæolo aæu o ka hö æana aku i mua o ke äkea, no nä pono o ka poæe æöpio i piha æole nä makahiki he 18 a e noho hoæomanawanui nei i ka päpä æia mai æaæole läkou e koho päloka. Eia aku nö a eia mai, e æupu aæe kahi nïnau no ke kuleana o ua mau æöpio nei ma lalo o ke känäwai, no ko läkou koho æana hoæi i nä luna aupuni näna e kau mai nä känäwai i pili i ka pono a me ka hemahema paha o ko läkou lä nohona.

Ma hope o ka luku æia o nä haumäna ma Parkland, Fla., æupu aæela ka manaæo no ke küæë æana i ia mea he pü. æO kekahi manaæo i häpai pinepine æia, penei hoæi, he wä wale nö ia a e piæi ana ka makahiki o ua mau haumäna nei a lawa hoæi ka nui e koho päloka ai. E pau ana ko läkou wä o ke kaukaæi æana ma luna o nä mäkua. Aia ana läkou ma ia külana like. E koho päloka ana nö läkou i nä moho näna e makaæala i ko läkou pono. He manaæo maikaæi ia, akä, no ke aha e manaæo ai läkou ë aia wale nö ka pono a piha nä makahiki he 18? Na wai lä hoæi i koho i ia makahiki? E lilo æiæo ana ke keiki he makua ua mäkaukau æo ka häæawi æia mai i ka mana koho?

I këia wä, ua päpä æia ka inu lama ma nä mokuæäina a pau a piha mai nä makahiki he 21 (koe kekahi mau pöæaiapili o kekahi mau mokuæäina he æehiku wale nö ka heluna). I koæu wä naæe i puka ai ma ke kula kiæekiæe, ua æae æia maila, ma lalo o nä känäwai o ka mokuæäina, ka inu lama æana ke piha nä makahiki he 18 a æoi. æAæole pëlä ma kauwahi mokuæäina æë aæe. A i koæu hele æana i ke kulanui ma Colorado ma hope o ia kau wela, päpä æia mai ka lama æaæole e inu, a æo ia päpä æia nö a piha iaæu nä makahiki he 21.

Kä! Lolelua ke æano o nä känäwai. He höæailona ia no ka paæa æole he wahi æaelike ma waena o ka lehulehu no ka wä e hiki ai ke kanaka i ke külana makua. He pono koho wale aku nö ka hana, æo ia nö æoe æo ka makapö e pahü ana i ka ihe i ke ea. No ke aha lä i koho æia ai ia heluna makahiki ma ke æano æo ia ka palena e kaæawale ai ka æäina naæauao mai ka æäina naæaupö aku? Ma ka lohe æana i ka æölelo a këlä mau æöpio o ke kula æo Marjorie Stoneman Douglas, a me ka hoæohälike æana me nä luna aupuni puni kälä, hana nui ke koho æana i ka mea i æoi aku kona æano makua.

æO ia ihola nö koæu mea e häpai nei i ia nïnau koæikoæi e kau mai ana ma luna aæe nei, me ka manaæolana hoæi e hoæëmi æia ana ka palena piha makahiki no ke koho päloka æana i Nowemapa. E iho ana æo luna, e piæi ana æo lalo!

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.