Synopsis: After the terrorist massacre in Aotearoa, New Zealand Prime Minister Jacinda Ardern has chosen not to mention the name of the suspect. Being sentenced to obscurity seems most appropriate.

Aloha nö ka poæe Musulima o Aotearoa, a aloha nö hoæi käkou a pau. Kukuæi aæe nei ka lono no këlä hana æino hoæomänaæonaæo i lawelawe æia ma Aotearoa i këlä P5 aku nei. Ua luku æia nö he 50 poæe Musulima i æäkoakoa mai ma ka hale pule, kahi e hoæonani ai i ko läkou akua iä æAlä. A na kekahi kaæaka pahuluhope i pono kïkï aku iä läkou lä, mea æole ke æano, he æelemakule paha, he keiki, he käne a he wahine, æaæohe o ia nänä. A no këia loku nui æana o nä pökä ma kahi o Ötautahi (ka inoa kahiko o Christchurch), ua hele a luæuluæu ka naæau o nä hoa kanaka mai æö a æö. Ua hele nö hoæi a kaulana æino ka inoa o ua kaæaka nei i ka puana mau æia ma nä polokalamu a me nä nüpepa hoæolaha nühou.

æO ia ihola kaæu mea e häpai nei ma këia kolamu. He mea nui i ka manaæo o ka poæe æähaæi lono ka hoæolaha æana i ka inoa o ka poæe e höæike æia ana ma ka nühou. æO kä läkou hana ia. Eia naæe, ma waena mai o nä hana a ke Kuhina Nui o Aotearoa, æo Jacinda Ardern, i lawelawe aæe nei no ka hoæoponopono æana i ua hana kohu æole nei, æo ia nö ka æölelo paæa e æauæa iho i ka hoæopuka aku i ka inoa o ua kaæaka hehena nei. Inä he mea e lana ai ka manaæo o ka poæe e luæuluæu nei ka naæau, æo ia nö ka æauæa æana i ka æiæini o ua kaæaka hoæohaiweli lä e hoæohanohano æia kona inoa ma waena o kona mau hoa hoæokae æili o ka æäuna hoæokahi. He poæe häiki o ka manaæo.

I loko nö o kaæu mau æölelo hoæohalahala i këlä kaæaka, ua æikea kona akamai ma ka hoæolälä æana i käna hana æino. He lele honua aku nö ka hana ma ke æano malü a me ka mahuæi æole æia e nä mäkaæi, a æo ia nö paha ke kumu i mähuahua ai ka heluna o ka poæe i make, a i æeha paha. Eia nö paha æo ia ke manaæo nei e kaulana ana kona inoa. Eia kä naæe, ke paipai nei ua æo Jacinda Ardern nei i ka lehulehu a me ka poæe kükala nühou, æaæole e hoæopuka i ko ia ala inoa. Pëlä ana nö paha e nalo ai këlä kaæaka a nalo pü hoæi me kona kaulana, æo käna mea hoæi ia i kuko nui ai.

Wahi a Pukui, e like me ka nui o ka hea æana i ka inoa, pëlä nö e nui ai ka mana o ia inoa. He mana hoæopömaikaæi paha a he mana höæino nö paha. Inä æaæole e puana æia ka inoa, æaæole nö e ulu ka mana; pehea ka mana maikaæi a mana æino paha. E nalohia æo ia ala a e mau aku nö ke küæëæë æia o käna hana æino. A iä ia nö e kaæahea ana i kona paæa aku i loko o ka hale paæahao, e kükulu hou ana ka poæe Musulima i ko läkou hale pule, a e hoæoponopono æia ana hoæi nä känäwai e pili ana i ka halihali pü ma Aotearoa. A hoæolökahi ana ka poæe lokomaikaæi o ka æäina.

Noæu iho, ua paæa maila iä käkou nä inoa o Ted Kaczynski, Timothy McVeigh, Terry Nichols, Dylan Roof, Omar Mateen, a he mau mea hou aku. A no ke kaulana mai o ko läkou mau inoa ma æAmelika, ua lilo nö läkou he mau kumu hoæohälike no këlä æuæa ma Aotearoa. Eia naæe æo ia ala i mua o nä paia mehameha o kona wahi keæena ma ka hale paæahao, ke kaena nei e kaena wale ai i käna hana hoæokae æili, hoæokae lähui, a hoæokae hoæomana hoæi. æO ke kölea hoæi, e kölea wale ana i kona inoa iho.

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.