Column: ‘Auhea wale ‘oe e ke hoa ho‘opane‘e

Synopsis: In our efforts to prevent COVID-19, we have had to give up on normal living. The negative consequences of procrastination, for example, are no longer effective deterrents. So we procrastinate away.

Aloha mai käkou e nä hoa hoæopaneæe kuleana o nëia wä e hoæomanawanui like nei i ka maæi ahulau. Ua laha aku nö ia i ka loa a me ka laulä o ka æäina, a ua lilo i kumu no käkou e peæe ai ma kauhale, kahi e æalo ai i ka hui æana me nä hoa känaka. æO kekahi hopena o ia æano nohona e æike æia nei, æo ia nö ka höæalo kuleana, a i æole ia, æo ka æimi aku i papahana æë aæe e hana ai, he papahana hoæi i æoi aku ka walea, a e höæalo ai i ua kuleana hana nei. æO au pü kekahi e helu æia i loko o ia æäuna!

A he aha lä ke æano o ia kuleana, ua hele au a maæa i ka hoæopaneæe. Eia mai nö kekahi mau laæana. I ka wä e hoæomäkaukau æia ai kaæu mau haæawina no ke aæo æana ma o ka Zoom, e æupu wale mai ka manaæo e puka i waho o ka pähale kahi e æoki mauæu ai a e kopekope ai paha i nä lau he mano a lehu e heleleæi mau ana ma laila. A i ka wä e pane ai i ka leka uila a nä haumäna a e hana ai paha i nä æano mea like æole he nui i pili i kaæu æoihana, e komo aku nö naæe au i loko o ka lumi kuke e hoæomäkaukau ai i kauwahi meaæai na kuæu æohana, a e holoi ai paha i nä pä, a ia mea aku ia mea aku e æalo ai i ka hana o ua æoihana nei. I ka wä hoæi e hoæokö ai i kekahi kuleana nui koæikoæi, e laæa hoæi ka hoæopihapiha palapala æauhau, e aho nö ka noi aku i kekahi hoa e huki mai a hemo nä mikiæao o kuæu lima. I mau mea nö hoæi ia e hoæopaneæe ai i ka hoæokö kuleana.

æO ia mau ala hoæopaneæe i helu æia maila i luna nei, e aho ia i ka hoæokö æana i nä kuleana. He mea kupanaha maoli nö ia, no ka mea, ke nänä mai kekahi kanaka, e pönaæanaæa æiæo iho nö kona manaæo ke noæonoæo aæe i koæu kumu o ke koho æana i ia mau hana ma mua o ka hoæokö æana i koæu kuleana e uku æia nei. æEä, æo au pü kekahi e haæohaæo mai i ka noæonoæo aæe i ia mau koho. I kekahi manawa, e æoi aku nö ka maæalahi o ka hoæokö kuleana æoihana ma mua o këlä mau hana æë aæe e höæalo ai i ia kuleana. Ua hulikua æia naæe.

Maliæa, he hopena ia no ka noho paæa æana ma ka hale no ka wä löæihi. Hele kä hoæi a pupule. æAæole ia he hana a käkou e maæa ai. æAæole nö hoæi ia he hana e pono ai ka nohona kanaka. I mea naæe ia e luæuluæu ai ka naæau, a e lilo ai ke kuleana o ia noho kaiäulu æana i mea æole. Ke hele nö a he mea æole ka hoæokö kuleana, i mea æole ana nö hoæi ka hoæopaneæe hana. He æano nuha ia e poina ai ka hana pono a e lilo ai naæe nä hana kohu æole æo ia ke lawelawe æia.

Ma mua o ke kupu æana mai o ka maæi ma nä wahi a pau, he mea hoæopaneæe nö au i nä hana koæikoæi. æAæole naæe e like me këia manawa. I loko nö o ka hele lanakila æana mai æö a æö me ka uhi æole æia o ka maka, ua hapa mai ka nui o kaæu mau hana i hoæopaneæe ai. Ma muli nö paha ia o ka nui o nä hana e koho ai. æO ia hoæi, æaæole i kau palena æia nä hana aæu e lawelawe ai, a no laila, æaæole au e häæawi pio me ka nänä æole i ka æino o ka hopena. æO ke kuleana hoæi, ua ikaika mai a e lanakila nö ia ma luna o ka ikaika hoæopaneæe. I ka wä naæe e hölapu ana ka maæi, ua æoi aku ka æino o ka maæi ma mua o ka hopena o ka hoæopaneæe æana i kahi hana, a no laila, e koho æia nö ka hoæopaneæe.

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.