Synopsis: A number of students have demonstrated that the fight for what is right is the most enlightening experience to be gained at the University of Hawaii.

———

He ha’awina nui i pa’a maila i nā haumāna o ke Kulanui i ka pule nei, a ‘a’ole ia i a’o ‘ia ma loko o ka papa. Eia maila, ma muli o ke kū’ē ‘ana i kahi mana’o kohu ‘ole i hāpai ‘ia e nā luna o ke Kulanui no ka ‘oki ‘ana ma kahi o 20 ‘oihana haumāna laeo’o a lae’ula paha (GA) i loko o ka polokalamu noi’i meaola kai (Marine Biology), a me kekahi mau kumu hou a’e ho’i e la’a ka mālama malū ‘ia o ka mo’ohelu kālā o ke Kulanui, ua hālāwai kekahi mau haumāna ma ke kikowaena kula me ka mana’o kū’ē ma o ka ho’āumoe ‘ana i laila a hiki hou mai ka pono. A no ko lākou noke ‘ana i ia hana, i ka Pō’akolu nei, ua pūlima ‘ia kekahi palapala ‘aelike e ka Chancellor kū i ka wā Bley Vroman e ‘ae ana i nā mea a pau a nā haumāna e koikoi ana.

Ua kapa ‘ia kēia hui kū i ka wā ‘o Fix UH Mānoa a ua kāko’o ‘ia e kekahi hui o nā polopeka pau pū me nā haumāna i kapa ‘ia ‘o I Mua Mānoa. Noho pa’a ihola nā haumāna ma kekahi ‘āpana ‘āina kuea li’ili’i i ho’oka’awale ‘ia ma ke ‘ano he pu’uhonua, kahi ho’i e hele lanakila ai ka haumāna me ka ‘ōlelo pū aku e like me kona mana’o he pono, a me ka hopohopo ‘ole ho’i o ho’opa’i ‘ia mai e nā luna a me nā māka’i o ke Kulanui. Ua kapa ‘ia kēia wahi kuea he “Free Speech Zone”. ‘O ke kupanaha ia o nā kupanaha. He aha lā ho’i ke kumu o ka mālama ‘ana i kekahi ‘āpana ‘āina li’ili’i ‘o ia wale iho nō kahi e hō’ike aku ai nā haumāna i ko lākou mau mana’o maoli? Kainō ‘o ke kulanui holo’oko’a ke kapa ‘ia i ka “Free Speech Zone”. No nā nīnau wāhi pūniu, nā nīnai politika, nā nīnau no ka pono a me ka ‘ole o ke alaka’i ‘ia ‘ana o ka mo’ohelu kālā, ia mea aku ia mea aku, aia ka pono ‘o ka hāpai ‘ia, ka noi’i ‘ia, ke kūkākūkā ‘ia, a me ka paio ‘ōlelo ‘ia, ‘a’ole wahi pono a loa’a mai ma ke kāohi kala’ihi ‘ia o ia mau mana’o.

Eia kahi mea e ho’omaopopo ai. ‘O ka nui o ke kālā e pono ai ka noho ‘ae’oia ‘ana o ka haumāna ma Hawai’i nei, kauka’i nui ‘ia kāna ‘oihana. ‘O ia nō paha ke kumu i hiki ai ke hele mai i ke Kulanui e ho’ona’auao ‘ia ai. Inā e huki ‘ia kēlā kālā, ‘a’ole hiki ke ho’omanawanui i ka noho ‘īnea o ka ‘imi mau ‘ana i ola ‘oiai e ho’okō pū ana i nā koina o ke kula. A ‘oiai e ‘imi ola ana, ua hiki mai ka wā wī a e emi ana ka nui o nā papa. E lō’ihi ana ho’i ka wā e ho’omanawanui ai i nā ha’awina ma mua o ka puka ‘ana. A eia ka mea ‘āpiki, e pi’i ana ka uku komo kula. I kēia kau a’e, ke Kau Kupulau 2015, e uku ana nā haumāna lae’ula he $953.00 no ka ‘ai ho’okahi ma ke kūlana 800. He ‘ai nō i koi ‘ia no ke kau e puka ana ka moho lae’ula. ‘O wai lā ho’i ka haumāna ‘imi ‘īnea nāna e ‘imi mai i kekelē ma Hawai’i nei? He makehewa!

Mahalo nui ka wiwo’ole o ia po’e haumāna nāna e “Fix UH” nei. Ua puka ‘i’o mai nō lākou i ke ao mālamalama. Ke hiki hou mai ka wā wī (a i kēia kau a’e nō paha), e maka’ala nō lākou i ka ho’okolohe hou ‘ia mai e nā luna kulanui.

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mānoa.