Synopsis: I no longer call President Donald Trump “Huli” for a number of reasons. For one, it is a very important word in traditional Hawaiian. These meanings should be thought of first, before thinking of the introduced card game.

———

Aloha mai käkou. Eia nö kahi manamana hähä i ka pana o ko käkou mau puæuwai, ke kikokiko hou nei i kahi moæolelo hoæohalahala no ke æano puni haku æepa o kahi pelekikena o Maleka, æo Donald Trump hoæi. A he mea maopopo, æaæole nö a nele ka häpai æia mai o ka leo e hoæohalahala mai ana, penei, “æEä, e ka mea käkau, æo æoe ma ka lolelua i ia hana æo ke kapa inoa æana!”

He æoiaæiæo nö! æAæohe oæu wahi e pakele ai i ia nema æana mai. Ma nä æatikala he æehä a æelima paha aæu o ke käkau æana e pili ana i ua æo Trump, ua kapa akula au iä ia i ka inoa æo Huli ma muli o ka päæani pepa i kapa æia æo “kämau” ma ka æölelo Hawaiæi, a nona ka huaæölelo “huli” no ia mea æepa he “trump”. He unuhi wale nö ia mai ka namu haole, a he mea hoæi e hiki ai iaæu ke päæani me ia inoa ma ka æölelo Hawaiæi. Aloha nö ia mau lä. He naæaupö ke æano o ka noæonoæo. Ua æoi aku ka waiwai o ka päæani ma mua o ka höæihi i ka mana o ka æölelo. I këia wä naæe, ke minamina nei au i nä manaæo Hawaiæi o ia hua, a ke æike nei hoæi i ka makehewa o ka lilo æana o ia inoa i mea e hoæonui hewa ai i ka mana o kahi Trump. No laila, ke æoki nei au i këlä inoa i mea e pau ai ka pilina o ia hua i ia kanaka. Maliæa o hapa mai kä ia ala hana æepa!

I ka P1 nei, ua päkaha maila nä ilämuku o ke aupuni pekelala o Maleka i ka hale, ke keæena, a me ka lumi hökele o Michael D. Cohen, ka loio a Trump näna e hoæonä i ko ia ala mau hihia a pau. Kuekaæa æia nä waihona a pau i loaæa mai ai kahi höæike no kekahi hana kohu æole a Trump. Piæi aæela kona wela me ka uë æana mai i kona hana æino æia mai. æAæole naæe æo ia i kuhi iä ia iho ma ke æano æo ia ka luaahi e æeha nei. Kuhikuhi akula æo ia iä Maleka, me he mea lä, he hana æino këia e æeha ai këlä aupuni holoæokoæa.

He kohu æole ka manaæo! Kohu mea lä, æo ka æeha o Trump, æo ia ka æeha o ke aupuni holoæokoæa. A æo ka æeha o Cohen, æo ia kekahi kumu e æeha ai ke aupuni holoæokoæa. Na wai e æole ka æakaæaka ua lohe aku i ko ia ala mau manaæo æülala? Kohu mea lä, ua hookahuli æia ke aupuni! æO ka æoiaæiæo, ua lele æë wale ka manamana kelekiko ma mua o ka æike æana i ka moæolelo holoæokoæa.

Eia mai ka mea i æike æia, na kekahi mau ‘äkena o ke aupuni pekelala nö i kauoha aku i nä ilämuku e komo ma loko o ia mau hale o Cohen, e æimi ai hoæi i nä palapala e höæike ana i ka moæolelo o ke kälä äna i uku ai iä Stormy Daniels. He aha lä hoæi ka æike i loaæa maila, ua häæawi æia aku i ka loio hoæokolokolo o ka mokuæäina æo Nü Ioka.

Eia ka mea hoihoi. He mea æole ka höæähewa aku iä haæi (æo ia hoæi iä Hillary Clinton, James Comey, Jeff Sessions, a nui hou aku), akä, ke kuhikuhi æia mai æo ia i ka hewa, he kuhikuhi koke aku ka hana iä haæi. Wahi a ka wehewehena a ka New York Times nona, “The buck stops anywhere but here.” A i loko o këia æano käpekepeke a kü æole hoæi i ka pono, æo ia mau käkoæo æia nö e kona mau haumäna.

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.