Column: Ka moʻolelo mānaʻonaʻo o Emmett Till

Synopsis: The story of Emmett Till reminds us of the inhumane nature of racism. How much has it changed since 1955, when his mutilated body was pulled from Mississippi’s Tallahatchie River?

Aloha mai käkou. Eia nö kä æoukou wahi mea käkau ma Wakinekona D.C., i ke kapikala o æAmelika, ua lilo i malihini hoæomäkaæikaæi i nä wahi hoæomanaæo a me nä hale hanohano o kona aupuni. I ka hale höæikeæike aku nei au o ka moæolelo a moæomeheu hoæi o ka poæe päæele o æAmelika, ka poæe i lawe pio æia mai ko läkou mau küpuna mai æApelika mai ma ke æano i kauä no ke kükulu æana i ia aupuni æo æAmelika ma luna o ka æäina o nä æöiwi a no ka pono naæe o ka poæe haole.

æOiai au ma ua hale nei, ua kipa akula i kahi höæike no Emmett Till, he keiki päæele nona nä makahiki he 14 wale nö i kona wä i pepehi æia ai e kekahi mau haole æekolu ma Money, Mississippi i ka MH 1955. He hoæomänaæonaæo æiæo nö ua moæolelo nei ke lohe aku, a i loko nö o ka nui o ka poæe päæele i pepehi æino æia, ua lilo ko ia ala make æana i kumu e huliämahi ai ka lehulehu, æo nä päæele hoæi a pau pü me kekahi poæe æilikea, ma ke küæëæë i ia hana he hoæokae æili e kaulana ana i ia wä.

Wahi a ka höæike ma ka hihia, ua hoæouna æia ua æo Emmett mai kona wahi noho i Kikako i ka hale o kona kupuna käne i Mississippi kahi e noho ai no ka wä pökole. Iä ia e noho ana i laila, hökio akula æo ia i kahi wahine haole e hana ana ma ka hale küæai o kona æohana. æO Carolyn Bryant kona inoa a ua piha iä ia nä makahiki he 21. A i ka hala æana o æehä lä ma ia hope mai, i ka hoæi æana o kä ia ala käne, æo Roy Bryant, mai kahi huakaæi mai, hele akula æo Bryant läua me kona kaikaina, æo J. W. Milam, i ka hale o Emmett e noho pü ana me kona mau küpuna. æO ko läua käæili æino maila nö ia (me ke kökua o kekahi kanaka) iä Emmett i mua o kona kupuna wahine a lawe pio akula a nalo no æekolu lä.

A hala ia mau lä, loaæa maila ke kino kupapaæu o kahi Emmett i loko o ke awa æo Tallahatchie. Ua nïkiæi æia mai i ka peæahi o kahi mïkini hoæomaæemaæe pulupulu he 75 paona ke kaumaha, a kiloi æia i loko o ke awa e piholo ai a make. I ka loaæa æana mai o ke kino, ua æinoæino æiæo nö a mäuiui i ka pepehi æia e këlä poæe haole, a ua kü hoæi ke poæo i kahi pökä. He keu a ke aloha æole! Eia naæe, ua hoæihoæi æia ke kino kupapaæu i Kikako me ia æinoæino nö, a i ka hoæolewa, ua hoæoholo kona makuahine, æo Mamie Till-Mobley, e moe ahuwale mai ke kino i loko o ka pahu i æike æia ai ka æino o ia hana. Ua æölelo æia, æo ia paha ka hoæomaka æana o ke koikoi pono siwila ma æAmelika.

Eia ka mea æäpiki. I ka hoæoholo æana o ke kiule, i piha i nä käne haole, ua kü æole æo Bryant mä me kona kaikaina i ka hewa a ua hoæokuæu æia akula läua e hele lanakila ai. Aia kekahi kanaka hou aku i komo pü ma ia hana, æaæole naæe æo ia i loaæa i nä mäkaæi a æaæole nö i æike æia kona inoa mai ia manawa mai a hiki i këia lä. Eia hou, ma hope o ko läua ala hoæokuæu æia aku he æehä mahina ma ia hope mai, ua æae akula läua i kä läua hana a ua uku æia mai he $3000 e Look Magazine no ka hoæolaha æana i ia moæolelo.

æEä, e ka makamaka heluhelu, pehea kou manaæo? Ua loli anei ka nohona o këia au? Ua pau maila ia mea he hoæokae æili, a i æole ia, ua loli kona hiæohiæona?

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.