Synopsis: The following is a recipe for a keto-friendly chili that should be both satisfying and delicious for those who use fat as a source of energy instead of carbs. No beans, no rice, but plenty æono!
Aloha mai käkou. Eia nö kahi lekapï no ke kili æiæo puaæa. æO kona mea e kapa æia ai he Keto, ua hapa mai ka nui o ke köpia e komo ana i ko ke kili maæa mau a e nui ana hoæi ke kelekele, ka mea hoæi e æono ai. Eia nö ka mea e æokoæa ai ke kili Keto a æokoæa hoæi ka mea maæa mau, he maikaæi ka æai kelekele ma ka æai Keto, a æaæole maikaæi ka æai æana i nä mea köpia (carbohydrates). No laila, ma kahi o ka papapa, ka æuala Kahiki, a me ka laiki, æo ke kelekele ka mea e æono ai a e piha ai hoæi ka lua o ka inaina. A æo ia nö ka mea e piha ai ka æeu. Eia ma lalo nei ka papa o nä mea e pono ai. æO ka nui o këlä me këia mea, æaæole nö au e ana, a no laila, aia nö ko läkou nui i ka æono a ka mea kuke.
Nä mea e hoæokomo ai:
hakualo puaæa … nui
naæaukake Pukikï … 3
æakaæakai poepoe … 2
æakaæakai pilau … liæiliæi
kükaelio … nui
laho pipi loloa … nui
ipu sükini … nui
æuala pilau … nui
nïoi pühaæu (æulaæula) … nui
nïoi halapenio … liæiliæi
æöhiæa lomi (poke ‘ia) … nui
waiü paka … 1 æaukä
paæakai Hawaiæi … liæiliæi
pepa æeleæele … liæiliæi
pauka æölena … liæiliæi
pauka moa … liæiliæi
kai æöhiæa lomi … 1 kini
pauka kili … nui
palaoa ‘alemona … liæiliæi
Ke kaæina hana:
1. E hoæoheheæe i ka waiü paka i loko o kekahi ipu hao nui a palai aku i ka æakaæakai pilau a moæa.
2. Hoæokomo i ka æakaæakai poepoe i pokepoke ‘ia a käpï i ka paæakai, ka pepa, nä pauka kili a ‘ölena hoæi. Palai aku a palupalu mai.
3. Hoæokomo i nä æäpana æiæo puaæa i æokiæoki æia a pokepoke a waiho mai i nä æäpana hapa æiæo a hapa kelekele. E hoæokomo pü me ka nïoi halapenio. Käwili nui a moæa ko waho o këlä me këia æäpana æiæo.
4. Käwili æia ka pauka moa (bouillon) i loko o kekahi kïæaha wai a heheæe mai, a ninini aku i loko o ka ipu hao a uhi æia mai ka æiæo.
5. E käwili aku nö, eia aku a eia mai, i æole e päpaæa æo lalo o ka ipu hao. A moæa mai ka æiæo, e poæi aku i ka ipu a waiho me ia paila iki æana nö a palupalu loa mai.
6. E hoæopio i ke ahi/wela a e waiho nö a lana mai ka æaila kelekele i luna. Ukuhi a käpae ma kahi küpono.
7. Hoæä hou æia ke ahi a hoæokomo i ka naæaukake i æokiæoki æia a like ka nui me ko nä æäpana æiæo, a käpï hou æia ka pauka kili a me nä mea höæonoæono æë aæe, a ikaika mai ka æono.
8. Hoæokomo i ke kükaelio i æokiæoki æia a like ka nui me ko nä æäpana æiæo. A hala he mau minuke, inä palupalu mai, e hoæokomo i ka laho pipi, ka nïoi pühaæu, ka ipu sükini, a me ka æuala pilau (ma ia kaæina). Käwili nö a paila liæiliæi ana. Noke i ke käwili a palupalu mai.
9. Ninini æia ke kai öhiæa lomi a hoæokomo æia hoæi nä æöhiæa lomi poepoe i pokepoke æia. Waiho a paila hou mai ana, käwili a heheæe nä æöhiæa lomi.
10. Inä he kaiaka ke æano o ke kai, a æono naæe æoe i ka mäkü, e käwili aku i kahi pauka palaoa æalemone i loko o kahi kïæaha wai a ninini liæiliæi aku me ke käwili pü æana a mäkü mai.
11. E hoæäæo hou i ka æono, a inä ua mau ke koæekoæe, e käpï hou i ia mau hua æala a lawa küpono kona miko. A laila, hoæopio i ke ahi/uila a waiho mai.
12. I lana hou mai ka æaila kelekele, ukuhi hou mai. A laila, e æai aku nö i käu kili Keto a puæu ka nuku!
———
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 808-956-2627 (Laiana)
>> 808-956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.
