Synopsis: Making money by selling Mahaloha burgers (mahalo + aloha) decreases markedly the value of Hawaiian words in Hawaiæi. This callous disregard for such important Hawaiian words represents a net loss for the Hawaiian language.
Aloha käkou a aloha pü nö hoæi me ko käkou æölelo kanaka, ka mea e käæili æia nei e ke au malihini. Ma këlä mau kolamu i hala aku ma mua o ka hao æana mai o Lane, häpai æia aæela ka moæolelo no ka hoæokuleana æia o ka inoa Aloha Pokë e kekahi hui ma Chicago. A pehea lä hoæi ko läkou lä hao mai i ko haæi koæa a me ke ola o laila? æO ia ihola nö ka hana a æAmelika ma ka æäpono æana i ia noi hoæokuleana a Aloha Pokë, ka hale æaina ma Chicago i hoæokuleana mai i këlä mau hua ma lalo o ka mana o nä känäwai æAmelika. Eia naæe, ua pili wale nö ia mana ma loko o nä palena æäina o æAmelika, a ma waho naæe o nä æäina æë, nä æäina küæokoæa hoæi e laæa me Hawaiæi nei, æaæohe ona mana!
æAæole nö paha e hihi. Ua lilo aæe nei nö ia hihia i pulakaumaka e häpöpö ai ka nänä æana o ka maka a nalo ai hoæi kekahi mau hana mahaæoi e lawelawe æia nei, a näna hoæi e hoæëmi nei i ka mana (a me ka nani) o ka æölelo kanaka o käkou. A æo kekahi laæana pupuka loa, æo ia nö ka inoa o ia hale æaina i kapa æia æo Mahaloha Burger. æEhia mea aloha i ka æölelo akamai a ko käkou mau küpuna o ka hoæoili æana mai. Ua nalo nö paha ia manaæo, a me ka mana hoæi o ua mau hua nei a æelua. A ma o ka pilina o ua mau hua lä, hänau maila kahi æeæepa a hapa mai ai ka nani o kä käkou æölelo no ia mea he kuko kälä. A eia nö ka mea æäpiki. æAæole nö paha he mea æölelo Hawaiæi ka mea i hänau mai i ua æeæepa nei. æAæole nö paha æo ia e nänä i ka hopena o käna hana.
Maliæa o nïnau auaneæi kekahi kanaka, “Pehea æoe e æike ai i ka nänä a me ka æole o ua haku huaæölelo nei i ka pono o ka æölelo Hawaiæi.” Eia mai nö kaæu e pane aku ai. Aia nö ma ka papa kuhikuhi mea æai a ua hale æaina nei he mau mea i kapa æia æo ka “Menehune Sliders” a me ka “Banzai BBQ”. No ke kino liæiliæi wale nö o ia mau kanauika “sliders” i hoæopilipili æia ai kona æano i ko ka Menehune. Eia naæe, wahi a Pukui mä, he hana wale nö läkou lä i ka pö! Inä pëlä, pehea ana lä e æoka æia ai kahi “slider” i ke ao? Eia hou, inä he inoa ia e mahaloha ai ka æölelo Hawaiæi, no ke aha i kapa æia ai kahi hamapuka æo ka “Banzai BBQ”? Ua æike æia nö këia æano puni kälä ma ka papa kuhikuhi mea æai a Aloha Pokë mä. Aia kekahi pola laiki nona ka pähina iæa e kau ana ma luna, a ua kapa æia æo ka Samurai Bowl. Pehea lä ka manaæo o ka poæe Kepanï no ia mau inoa?
I ka manaæo o ka poæe Hawaiæi, he mana ko këlä mau hua æölelo æo mahalo läua me aloha, a he hana æino ka hoæohaæahaæa æana i ko läua külana ma o ka hoæopökole æia æana a me ka hoæokuæi æia æana kekahi i kekahi, a ua oki loa nö ka æino ke koikoi æia mai e ia mea he puni kälä. Aia wale nö paha a hana æino æia kekahi mea laæa a ka poæe näna ia hana, a laila, æike æo ia i ka haæawina æeha a ka poæe Hawaiæi e hoæomanawanui nei. E hoæokumu æia paha kekahi hale küæai näna e küæai i nä pale kuli no ke kukuli æana æoiai e hïmeni æia ana ke mele aupuni o æAmelika? E kapa æia paha ua hale küæai nei æo Unistärica Kneels.
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.
