Column: He lekapī no ke kokoleka pāhoehoe

Synopsis: I was surprised to find out that making fudge is not very difficult. But it does take some skill to stir and add ingredients at the same time!

———

Aloha mai e nä hoa puni monamona. I këlä pule aku nei, æoiai e mäkaæikaæi ana i ke kapikala o æAmelika, æo ia hoæi æo Wakinekona, Mokuæäina æo Kolumebia, kiæi maila koæu hoahänau æo Judy a holo pü mäua ma luna o kona kaæa i ka æäkau no æelua paha hola a æoi, a höæea akula i kona hale ma Wilikinia Komohana. He æäina palapalaulu nani hoæi i nä kumuläæau like æole he nui e häæule ana ko läkou mau lau ma mua o ka hiki æana mai o ka Hoæoili. A he nui hewahewa nä wahi pana e mäkaæikaæi ai, a me nä kia hoæomanaæo hoæi o ka moæolelo o æAmelika.

Ma waena mai naæe o ia mau nani, æo kekahi mea aæu e hoæomaopopo mau ai, æo ia ko Judy aæo æana mai iaæu i ka hana kokoleka pähoehoe. æO ka lekapï, æaæole nö i ili mai, mai ko mäua mau küpuna mai. Ua käkau æia naæe ma hope o ke æeke kalima mahamelo, kekahi o nä mea e pono ai. I loko nö o koæu æano hemahema æakahi akahi hoæi i ia hana æo ka hoæomoæa mea æono, ua æano maæalahi. A i loko hoæi o koæu hoæokë æana i ka æai köpaæa (i mea hoæi e emi ai nä paona o kuæu wahi kino palupalu), he mea maikaæi ka hoæopaæa æana i ia æike, no ka mea, e lilo ke kokoleka pähoehoe i makana maikaæi e häæawi ai i nä hoa.

Eia nö nä mea e pono ai:

3 kïæaha köpaæa oneone

keæokeæo

5 æauneke waiü omoäea

æia a lele ka wai (æEä,

æaæole ia æo ka waiü kia!)

3/4 kïæaha waiü paka

12 æauneke æunu kokoleka

hapa momona

7 æauneke kalima maha-

melo

1 kïæaha walanuka i æokiæoki

æia a liæiliæi

1 puna kï käwina wanila

æO ia wale iho nö nä mea e komo ana i loko o ia mea æono. Ua aæoaæo maila koæu hoahänau æo ka mea e holo pono ai ka hana, æo ia hoæi, ka hoæomäkaukau mua æia o nä mea a pau, i maæalahi ka hoæokomo æia æana. He mea koæikoæi këia, no ka mea, i ka hoæokomo æana i ia mau mea me kekahi lima, e paæahana mau ana kekahi lima i ke käwili. Inä hemahema ia hana æo ke käwili, e päpaæa koke mai auaneæi a pau ka æono! E aho paha ka laulima.

Eia mai ke kaæina hana e lawelawe ai: E hoæoheheæe mua ‘ia ka waiü paka i loko o kekahi ipuhao hana kai – me ke käwili mau ‘ana. A laila, e hoæokomo liæiliæi aku i ka waiü omoäea a me ke köpaæa – mau ke käwili. æO ia käwili aku no ia no æehä minuke a paila ana ke kai. Me ia hoæomau aku nö i ke käwili, e hoæokomo æia ke kokoleka me ka mälie, a æo ke komo aku nö ia o ke kalima mahamelo. E käwili mau aku a æänoni pü æia nä mea a pau. æO ia ka wä e hoæokomo ai i ka walanuka a me ke käwina wanila. Mai nö a poina ke käwili!

A æänoni pono æia nä mea a pau (hoæokahi kala mai luna a lalo), lawa ke käwili. E ninini æia ke kai i loko o kekahi pä kini i häpala æia i ka waiü paka. I mea këia e hemo wale ai ka pähoehoe kokoleka mai loko mai o ka ipu hao, a pipili æole ai i nä æaoæao. E kahi pono a hemo mai ia mea æono a pau. Waiho a maæalili, a mäkü paæa hoæi, a laila, hiki ke æai. æAi päkiko ihola au (i mea wale nö e æike ai i ka æono a me ka æole), a he æono æiæo nö!

Mahalo ka höæike æia mai o ia lekapï ma hope o ke æeke. Noæu iho naæe, æaæole ka lekapï he lula paæa. Inä æaæole æono i ka walanuka, hiki nö ka makekemia!

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.