Column: E akahele i ka ‘ai kini ‘ūhā pua‘a?

Synopsis: The recent news, if it can be referred to as such, about the possible tainted Spam that was inadvertently shipped out to destinations in Texas, received air time here in Hawaiæi. The fact that it is highly unlikely that any of the cans reached our islands suggests that the whole story was designed to pander to the large Spam- eating community in Hawaiæi.

Aloha mai nö käkou. He nühou hoæoweliweli kai kukuæi aæe nei ma Texas a höæea maila nö hoæi i o käkou nei. Eia nö ke aæoaæo æia nei ka lehulehu e hoæokë i ka æai æana i kekahi mau kini æühä puaæa, æo ia hoæi ka Spam, ma muli o ka hemahema o ko läkou hoæomäkaukau æia æana. E akahele hoæi ka poæe puni i ka æai i ia mea o loaæa auaneæi i ka huli æöpü, a he nui ka poæe Hawaiæi i puni i ka æai Spam. Eia naæe, æaæole paha i hoæouna æia mai nä kini maikaæi æole i Hawaii. Aia wale nö ia ma Texas, kahi i hoæouna æia ai. æEä, inä pëlä, no ke aha i hoæolaha æia ai këia æölelo aæoaæo ma o ka nühou? Maliæa o lawe æia maila kekahi mau kini i Hawaiæi nei e ka poæe kiæi hele.

I koæu lohe mua æana i këia moæolelo ma ke kükala nühou, pololei akula au i ka waihona hoæähu mea æai me ka nänä i kaæu mau kini æühä puaæa. Wahi a ka höæike, æo ka Spam Classic ka mea e höæalo ai, nä kini hoæi he 12 æauneke ka nui o ka æiæo i loko, a nona hoæi ka lä palena æai ma æAukake, 2026. æO kekahi mau höæailona hoæi, æo ia ka helu EST. 199 a me ka helu hui A08173. I nänä aku ka hana oæu i kaæu kini æühä puaæa hoæokahi wale nö, æaæohe wahi pili o ia mau helu. E æai nö paha au i ua kini æühä puaæa nei i ke kakahiaka æapöpö, a e haupa pü hoæi me kauwahi hua moa i palai æia. He mea maikaæi ia no ke olakino, no ka mea, ua hapa mai ka nui o ka paæakai i ka 25%.

æO kaæu nïnau, æeä, no ke aha i hoæäæo ai ka nühou e hoæoweliweli mai iä käkou? Inä nö ua hiki mai kauwahi kini, nona ia mau helu, i ko käkou pae mokupuni nei, ua pau æë paha i ka æai æia, no ka mea, he æai punahele ia na ka poæe o Hawaiæi nei. Eia kä, ua hoæouna mai nö æo Hormel, ka hui näna e hana i ka Spam, i nä kini he 264,000, nona ke kumuküæai he $1,000,000.00, i mea e kökua ai i ka poæe o Maui. Ua nänä æia paha ka helu ma luna o ia mau kini? æAæole paha? He mea æole paha ia. He mahalo wale aku nö ko laila me ka nänä æole aku i ka helu o ke kini, a me ka nui nö hoæi o ka mükï mükä o ka lehelehe.

Mai ia manawa mai i hoæouna hewa æia ai nä kini æühä puaæa i paæa æole ko läkou külana maikaæi, æaæohe wahi kanaka i loaæa i ka maæi. No laila, pehea i lilo ai këia moæolelo i nühou? æO ka häpai æana i këia moæolelo hoæoweliweli, i mea nö paha ia e hoæolalelale ai i ka noæonoæo o ka poæe e nänä mai ana, a e hoæonui ai hoæi i ke käloaæa o nä hui hoæolaha nühou ma ke kïwï. æO ia hoæi, inä he moæolelo hoæoweliweli ke hoæopuka æia, e piæi ana ka heluna o ka poæe e nänä mai ana, a e piæi pü hoæi me ka nui o ke kälä e loaæa mai ana ma o nä hoæolaha æana. No lala, e ka makamaka heluhelu puni æole i ia æano hana æäpuka, æaæole paha käkou e akahele i ka æai kini æühä puaæa. E akahele naæe i ka puni aku i nä moæolelo hoæolalelale a nä hui nühou. æAæole ia he æono e piha ai ka lua o ka inaina.

E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 808-956-2627 (Laiana)

>> 808-956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.