Synopsis: There are many issues to consider when voting in November. With respect to the rail system, I have spoken consistently against it and the associated cost overruns. Which of the major candidates for governor is of like mind? My vote goes there.
Aloha mai nö käkou e nä hoa heluhelu. Eia nö au ke häpai hou aæe nei i koæu manaæo küæëæë i ke alahao kaulewa e holo wale mai ana nö mai æEwa a höæea i ke külanakauhale æo Honolulu. Pehea lä hoæi e pono ai ka lehulehu näna e uku ana i kona kumu küæai, ka mea hoæi e pohä æino ai ka lae? E koho päloka ana nö käkou i Nowemapa a he nïnau kaæu e häpai ai no ka loiloi æana i nä moho. æO ia hoæi, na wai e küæë ka hoæopau kälä ma ke kükulu æana i ke alahao? ‘Eä, he hana ia no käkou a pau loa e huliämahi ai. Ma mua naæe o ka luæu loa æana i loko o ia luapaæü, eia mai kauwahi nïnau hou aæu e häpai ai.
E like me ka hana mau o nëia kolamu, he mea nui koæikoæi ke käkoæo æana i nä papahana hoæöla æölelo Hawaiæi, a me nä moho näna e paæu nei ma ke käkoæo i ia mau papahana. æO nä kula e hoæonaæauao æia nei nä alakaæi o këia hope aku ma o ka æölelo Hawaiæi, æo ia hoæi nä kula kaiapuni a me nä kula æë aæe, he pono ke hoæokaæawale æia kauwahi kenikeni no ke käkoæo piha æana iä läkou. Aia i laila ke ola o këia hope aku. Na wai e æole ke akamai ua aæo æia mai ma o ka æölelo makuahine o kona lähui?
Nui hou aku nä nïnau e häpai ai. æO ka mälama i ka maæemaæe o nä kapakai, ka mälama æana hoæi i nä holoholona a me nä iæa, a pau pü me nä manö e pepehi wale æia nei no ka hana æana i kupa lä manö. æO ka æike æia hoæi o ka pono o ka lehulehu e male e like me ka æiæini, he käne a he käne a he wahine a he wahine, a me ka pono o nä känaka Hawaiæi e noho ai ma nä æäina kuläiwi. He makepono anei ka mälama æana i ia mau mea? Eia kekahi nïnau nui, he pono anei ke kükulu æana i aniani hoæonui æike ma luna iho o ka mauna kapu a Wäkea? He nïnau ia e nänä ai ma mua o Nowemapa. I këia manawa naæe, e kaulona aku ka maka i luna o ia alahao nui e holo maila mai ‘Ewa mai.
He kuhihewa ka manaæo o kekahi poæe ë na ka poæe wale nö o Honolulu e hoæokaæa i ka æaiæë no ke kükulu æana i ia pilikua hamu kälä. æAæole kä! Na käkou nö a pau ka uku æana, a pau pü hoæi me ka poæe o nä mokupuni æë aæe! Eia nö ka mea æäpiki, æaæole ia alahao he mea e pono ai käkou a pau, a he pïpiæi hoæi kau e pohä ai ka lae! He papahana ia e lele kapuahi wale ai ke kälä a noho nele ai hoæi kekahi mau papahana o ka mokuæäina, e laæa ka mälama æana i ka pono o nä küpuna a me ke kükulu æana i mau hale e noho ai ka lehulehu me ka pohä æole mai naæe o ka lae. Inä e noke aku i ka hana me ia e hana æia nei, e hü ana ka lilo a piha he $13 biliona, wahi a Panos Prevedouros o ke Kulanui o Hawaiæi. Na käkou nö ia e uku i ka hapanui o ia huina, pehea lä ka holo a me ka æole.
Inä e nänä pono æia nä moho e holo päloka nei no ke külana kiaæäina o Hawaiæi, he æekolu läkou e kaulana nei ka inoa, ‘o ia hoæi æo Colleen Hanabusa, ‘o David Ige, a æo Clayton Hee, a æo ka moho Hee wale nö ke æölelo nei e æoki æia ka holo æana o ke alahao ma Middle St. He $8.2 wale nö biliona ka lilo! Ua lawa ka noho æïnea. æÄnö, æeä, e hana pono käkou!
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.
