Honolulu Star-Advertiser

Thursday, April 25, 2024 80° Today's Paper


EditorialKauakukalahale

He ‘ōlelo paipai

Synopsis: In tribute to the late Ilei Beniamina, Kauakūkalahale reprints an article by her from her weekly Hawaiian language column, Nā Nū Hawai‘i, printed in the Garden Island newspaper on Friday, Jan. 3, 1986. The introduction is by Keao NeSmith

Me nā ho‘omaika‘i ki‘eki‘e iā Ilei Beniamina no kāna mau hana a pau, ke pa‘i aku nei Kauakūkalahale i kekahi o kāna mau kolamu o kāna kolamu kū pule o ka Garden Island Newspaper o Kaua‘i o nā MH 1985 a me ka 1986.

‘O Nā Nū Hawai‘i ke kolamu ‘ōlelo Hawai‘i kū pule mua loa ma hope o ka ho‘opau ‘ia ‘ana o ka nūpepa, ‘o Ka Hōkū o Hawai‘i, i pani ‘ia i ka 1948.

“Ma ka inoa o ka makua, ke keiki, a me ka uhane hemolele, amene.

Aloha makahiki hou e na makamaka o ko Hawai‘i pae ‘āina. Ke hā‘awi aku nei au i ko‘u aloha makahiki hou iā ‘oukou a pau, a me ko‘u mahalo a nui loa iā ‘oukou a pau no ke kāko‘o ‘ana mai i kēia nūpepa e kākau ‘ia nei ma ka ‘ōlelo Hawai‘i.

Ke ‘ane‘ane nei kākou i loko o kēia makahiki hou, o ke akua wale nō ka mea i ‘ike i kō mua e ne‘e maila. O ka kākou e kali wale aku nō i ka hiki mai o ka lā hou a pau a‘e ana makahiki.

O kēia ko‘u mana‘o no kēia makahiki hou:

• O ka ‘ekahi, e ho‘oikaika no kākou e malama i ke akua me ke akahai.

• O ka ‘elua, e aloha aku kākou i kekahi a me kekahi o nā po‘e Hawai‘i.

• O ka ‘ekolu, e kōkua e kāko‘o iā kākou i ola ka lāhui Hawai‘i ma Hawai‘i nei.

• O ka ‘ehā, Mai ho‘opiholo wale i nā mana‘o MAIKA‘I o ko kākou Hawai‘i.

• O ka ‘elima, e mālama i ka kākou ‘ōlelo Hawai‘i me ka ‘oia‘io i ‘ole e nalowale.

• O ka ‘eono, e kōkua i na hoahānau ma ka mea e hiki ana.

• O ka ‘ehiku, e ho‘oikaika nou iho i pono no kākou a pau.

• O ka ‘ewalu, e mālama i ka maika‘i i ka nui o ka manawa.

• O ka ‘eiwa, e hō‘ao e noho like, mālama like i kekahi a me kekahi, a e aloha like i kekahi a me kekahi.

A‘ole ana paha hiki iā kākou ke no‘ono‘o mau i kēia mau kākau a‘u i kākau maila māluna nei i na manawa a pau, akā e hō‘ao nō. No ka mea, ‘a‘ole ia he mea launa ‘ole, he mau mea maika‘i wale nō e ho‘ona‘auao mai ana iā kākou a pau. He mea no ho‘i ia na kākou e heluhelu ai a e no‘ono‘o iho ai, no kakou pākahi kēia. ‘A‘ole ana kākou iloko wale nō o ka maika‘i, o ka maika‘i ‘ole ana no kekahi. ‘A‘ole no i hiki i ke kanaka i hanau ‘ia malalo o ka lā ke maika‘i wale nō i na manawa a pau. Akā, i ka manawa no e hiki ana e hō‘ao no e ho‘omau i ka maika‘i.

Ua hiki maila au i ka palena o ka‘u nū Hawai‘i no kēia pule. O ke akua pū nō me kākou a pau na po‘e Hawai‘i. Mai Ni‘ihau ka la welo i lehua a Kaua‘i manokalanipō, a O‘ahu kauakukalahale, a Moloka‘i pule o‘o, a Lāna‘i o kaulula‘au, a Maui honoapiilani, a Hawai‘i nui kuauli, a Kaleponi ka ‘aina hau. Na ke akua nō e ho‘oholo mua i kēia makahiki hou me ka maika‘i mālalo o kona malu i na manawa a pau. Aloha. Ilei.”

E ho‘ouna ‘ia mai nā leka iā māua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

»kwong@hawaii.edu
»rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
»956-2627 (Laiana)
»956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai‘i at Mānoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.

Comments are closed.