Honolulu Star-Advertiser

Wednesday, April 24, 2024 73° Today's Paper


EditorialKauakukalahale

Loko‘ino maoli

Synopsis: Questioning the reason for limiting medical marijuana prescriptions to only patients suffering from multiple sclerosis, cancer, HIV, AIDS, and/or glaucoma.

Aloha mai e nā makamaka heluhelu. ‘O ia po’o mana’o e kau a’ela ma luna, he ‘ōlelo ia no nā mea kau kānāwai o Hawai’i nei. Penei ka mo’olelo.

‘O ka ho’ohana ‘ia ‘ana o ka pakalōlō ma ke ‘ano he lā’au lapa’au, he pila ia i ‘āpono ‘ia e ka Hale o nā Lunamaka’āinana a me ka ‘Aha Kenekoa o Hawai’i nei ma ka mahina ‘o ‘Apelila o ka makahiki 2000, a pūlima ‘ia akula ua pila lā e ke kia’āina o ia manawa, e Ben Cayetano. A ua kū nō i kānāwai ma ka mahina ‘o Kēkēmapa o ia makahiki.

Ua ho’olilo ‘ia ka ho’ohana ‘ia ‘ana o ka pakalōlō i mea pono ma ke kānāwai ma Hawai’i nei.

He mea maika’i nō paha ia no ka po’e i lo’ohia i nā ‘ano ma’i ‘ino like ‘ole a ka hapanui o kākou i ‘ike ‘ole ai. Ma ia kānāwai o ke ao mālamalama, ua helu ‘ia aku nō nā ‘ano ma’i e hā’awi ‘ia ai ka pakalōlō i lā’au lapa’au, ‘o ka ma’i ‘a’ai, ‘o ka ma’i ho’omakapō, ‘o ka HIV/AIDS, ‘o ka ma’i ho’omāiloilo, ‘o ka ‘eha kūpiliki’i, ‘o ka naluea kūpiliki’i, ‘o ka huki, ‘o ke oikū mau ke loa’a i ka ma’i ho’olōlō i nā a’alolo a me ka ma’i na’au ‘ūpehupehu paha, a me kekahi mau ma’i, aia wale nō na’e a ‘āpono ‘ia e ke Ke’ena Ola. ‘Eā, ‘a’ole nō i loa’a ko ‘oukou mea kākau i kekahi o ia mau ma’i i helu papa ‘ia aku nei ma luna, eia na’e, ua mōakāka, ‘a’ole i kana mai ka ‘eha ke loa’a aku i ia mau ma’i. A no ia kumu nō paha i lōkahi ai ka mana’o o nā mea kau kānāwai o Hawai’i nei a ‘āpono ‘ia ai ia pila ho’ōla.

‘O ka mea ‘āpiki, aia nō ke kūkākūkā ‘ia a’ela kahi pila hou, ka Pila Kenekoa 1458. A ma ua pila nei, e kaupalena ‘ia ana nā ‘ano ma’i e kuhikuhi ‘ia ai ka pakalōlō i lā’au lapa’au, he mau ma’i helu wale nō koe, ‘o ka ma’i ho’olōlō i nā a’alolo a pau, ‘o ka ma’i ‘a’ai, ‘o ka HIV/AIDS a me ka ma’i ho’omakapō. ‘O nā kānaka i loa’a i nā ma’i ‘ino ‘ē a’e, iā lākou ka puapua. E ō ana ka ‘ōlelo kaulana a kahi hoa o ko ‘oukou mea kākau, ‘o ia ho’i, e aho ka make. Loko’ino maoli ‘oukou e nā hoa (kau kānāwai), ka lilo paha i ka ulaia, aloha ‘ole iho i nā kupu’eu, e ‘au hele nei i ka ‘eha’eha.

‘O ka nīnau paha e kupu a’e, ‘o ia ho’i, no ke aha i mana’o ai nā mea kau kānāwai e ho’ēmi i nā ‘ano ma’i?

Ma ka Hōkū-Avalataisa o ka Pō’akolu nei, ‘ike ‘ia akula ka ‘ōlelo a ke Kenekoa Josh Green, ua nui nā kuhikuhi lā’au lapa’au (no ka pakalōlō) ma Hawai’i moku, a he hapalua o ia huina, ua hā’awi ‘ia aku i nā kānaka i emi mai nā makahiki i ke 30. He mea nui nā makahiki o ke kanaka? No ka pono wale nō ua kānāwai nei o ka po’e i o’o? ‘A’ole pēlā ka ‘ōlelo ma ke kānāwai i ‘āpono ‘ia i ka makahiki 2000.

Pehea ke kuhi nei paha ua kenekoa lā i ka hana kolohe a kekahi po’e kauka o Hawai’i nui a Keawe? ‘O ia ho’i, he hā’awi wale aku i ke kuhikuhi lā’au lapa’au pakalōlō. Inā pēlā, ‘o ia mau kauka ke ho’opa’i ‘ia. ‘A’ole ‘o ka po’e ma’i. E kāpae ‘ia ka Pila Kenekoa 1458 ka pono. ‘O ia ihola i lohe ‘oukou.

E ho’ouna ‘ia mai nā leka iā māua, ‘o ia ho’i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
» kwong@hawaii.edu
» rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mānoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.

Comments are closed.