Honolulu Star-Advertiser

Monday, April 29, 2024 75° Today's Paper


EditorialKauakukalahale

‘Ōiwi Journal ‘Ehā

Synopsis: ‘Ōiwi Journal’s latest volume is released.

I ka wehe ‘ana o Kepakemapa nei, ua puka ka ‘ehā o ka puke hō’ike’ike mana’o, ‘o ‘Ōiwi Journal na Kuleana ‘Ōiwi Press. ‘O ke po’omana’o nui e kau nei ma luna o kēia pukana, ‘o ia ho’i, “Kūpa’a mākou ma hope o ka ‘āina”. Ua pili nā kumuhana o nā mo’olelo i pa’i ‘ia ma loko o kēia pukana i ka mea i ‘ōlelo ‘ia ‘o nā ‘āina i “ho’ohui ‘ia” e ‘Amelika ma ka pae’āina nei a me ke kumuhana pū ‘o ka ho’omalu ‘ia ‘ana o ka pae’āina nei e ko ‘Amelika i kēia au.

He puke hō’ike’ike mana’o ‘o ‘Ōiwi Journal e ho’opuka ‘ia nei ma ke ‘ano he kaka’ina, ‘o ka mua, ua puka i ka MH 1999. Na Mahealani Dudoit i ho’okumu iā ‘Ōiwi Journal me kekahi po’e hoa i ‘i’ini e ho’omau i ka hana a nā kūpuna mai nā kenekulia ‘elua i hala a’ela e kākau a pa’i nui i nā mea o ko lākou mau na’au. Ma loko o kēlā me kēia pukana, hō’ili’ili ‘ia nā hana a nā po’e Kānaka Hawai’i like ‘ole, inā he mo’olelo a mele paha i kākau ‘ia a i ‘ole he ki’i i kaha a pa’i ‘ia paha. ‘O kekahi o nā hana i pa’i ‘ia, ‘o ia nā hana noi’i a ka po’e kākau ma ke kulanui a ma waho paha, a no kekahi po’e, he hana ia no ke pa’i wale ‘ia ‘ana nō ma loko o ‘Ōiwi Journal.

Ma hope o ka ho’okahuli ‘ia ‘ana o ke aupuni o Lili’uokalani, ua kā’ilikū ke aupuni kipi i nā ‘āina o ke Aupuni Mō’ī a me nā ‘āina pū o kēlā me kēia ‘ohana ali’i a ho’ohui pū i ia mau mea a kāhea ‘ia e ke aupuni ‘Amelika ‘o ia “nā ‘āina i ho’ohui ‘ia” ma lalo o ka ho’omalu ‘ana o ke aupuni kipi. ‘O ka mea pāha’oha’o, ‘a’ohe ku’ikahi “ho’ohui ‘āina” ma waena o ke Aupuni Mō’ī Hawai’i a me ‘Amelika e hō’oia’i’o nei i kēia mana’o. Ā hiki i kēia lā, lilo kēia kumuhana he paio hahana ma waena o ka māhele o ka po’e o ka pae’āina nei i a’o ‘ia no kēia ‘oia’i’o a me ke aupuni kipi o kēia wā e ho’omaumau nei i ka mana’o ho’ohuikau ua lilo ia he mea kū i ke kānāwai.

Ma ‘Ōiwi Journal ‘Ehā, puka kekahi mau mo’olelo na kekahi po’e kākau e pili ana i ko lākou mau mana’o a i ‘ole kā lākou hana noi’i e pili ana i nā ‘āina o ke Aupuni Mō’ī a me nā ali’i i mana’o ‘ia e ke aupuni kipi na lākou e ho’omalu. ‘Ike ‘ia ma nā kākau ‘ana o ka po’e kākau o kēia pukana ka laulā o nā mana’o pili i kēia kumuhana, ke kumu o nā “ ‘āina i ho’ohui ‘ia”, ka mea nui o ia mea, ka hana e ho’oponopono ‘ia ai kēia hihia, a me ke kūlana o ke kanaka koko Hawai’i a kupa Hawai’i ma loko o kēia kumuhana mea nui. Paipai a kōkua ‘ia kēia laulā o nā mana’o e nā luna ho’oponopono o ‘Ōiwi Journal me ka mana’o penei ke kūlana o ka ‘ike o ka lāhui o kēia au e holo nei a he pono ia.

‘O kekahi o nā mo’olelo o kēia pukana, he wehewehe ‘ana no ke kumu o ka Mele ‘Ai Pōhaku, he hō’ike na ke Kenekoa Alice Campbell i ka ‘Aha’ōlelo o ‘Amelika i ka 1946, he mau kolamu nūpepa ‘ōlelo Hawai’i o nā makahiki hope o nā 1800, a me nā mana’o o nā ‘ōpio a me kekahi po’e o’o o kēia au nei.

No ke kauoha ‘ana i kope, e leka uila iā oiwi@hawaii.edu a e nānā i ka ‘ao’ao o ka Internet, hawaii.edu/oiwi.

E ho’ouna ‘ia mai nā leka iā māua, ‘o ia ho’i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

» kwong@hawaii.edu
» rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
» 956-2627 (Laiana)
» 956-2624 (Kekeha)
This column is coordinated by the Hawaiian Language Department at the University of Hawai’i at Mānoa, supported by the Initiative for Achieving Native Hawaiian Academic Excellence.

 

Comments are closed.